แบบฝึกปฏิบัติที่ 8: การรับประทานอย่างมีสติ

แบบฝึกปฏิบัติที่ 8: การรับประทานอย่างมีสติ

ให้ปฏิบัติแบบฝึกนี้ระหว่างการปฏิบัติกรรมฐานอย่างเข้มข้น การปฏิบัติกรรมฐานช่วยให้เกิดสภาพแวดล้อมพิเศษที่นำไปสู่การปฏิบัติวิปัสสนาได้ตลอดทั้งวัน เพราะการรู้แจ้งสามารถเกิดได้ทุกเวลา แม้ขณะรับประทานหรือแปรงฟัน ระหว่างปฏิบัติกรรมฐานท่านควรทำทุกๆ กิจกรรมอย่างมีสติ ให้ระลึกไว้ว่าต้องหยุดอย่างสนิทหลังจากการเคลื่อนไหวแต่ละครั้ง

ถ้าท่านกำลังยกจาน ก็ให้วางจานนั้นไว้บนโต๊ะก่อน พร้อมภาวนาในใจว่า "วางหนอ"

หลังจากนั้น ให้ยืนอยู่ข้างๆ เก้าอี้ และภาวนาว่า "ยืนหนอ"

ต่อจากนั้น ให้ยื่นมือออกเพื่อปรับเก้าอี้ โดยใส่ใจถึงความรู้สึกสัมผัสนั้น ภาวนาในใจว่า "อยากนั่งหนอ"

นั่งลงอย่างช้าๆ ให้มีสติรู้กายเคลื่อนไหว

วางมือทีละข้างไว้บนเข่าทั้งสอง ตอนนี้ คุณก็พร้อมที่จะรับประทานแล้ว

ก่อนรับประทาน ให้มองดูอาหาร ภาวนาในใจว่า "เห็นหนอ"

หลังจากนั้น ให้กำหนดจิตที่จะเคลื่อนมือ

พลิกมือขึ้น

ยกมือขึ้น

หยิบส้อมหรือช้อน รู้สึกถึงการสัมผัสนั้น

ยกส้อมขึ้นและเคลื่อนไปที่อาหาร

ใช้ส้อมจิ้มอาหาร

ยกอาหารใส่ปาก

ใส่อาหารไว้ในปากแต่อย่าเพิ่งเคี้ยว

วางส้อมลง และนำมือกลับไปวางไว้ที่เข่า ท่านยังไม่เริ่มเคี้ยว

ตอนนี้ ให้เคี้ยวได้ โดยกำหนดรู้อาการเคลื่อนไหวของกรามหรือลิ้น

เมื่อท่านกลืน ให้ภาวนาในใจว่า "กลืนหนอ"

ขณะเคี้ยว รสชาติอาหารก็จะปรากฏขึ้น ถ้ารสชาติไม่จัด ก็ให้กำหนดไปที่การเคลื่อนไหวของกราม ถ้ารสชาติจัด ก็ให้กำหนดรู้ที่รสชาตินั้น ขณะเดียวกันให้กำหนดรู้ความอยากที่เกิดขึ้นเพราะอาหาร

เมื่อเคี้ยวและกลืนแล้ว ให้รู้ว่าปากว่างเปล่า

ให้ตั้งใจที่จะรับประทานคำต่อไป และ เริ่มตามลำดับเดิมอีกครั้งหนึ่ง

ขณะเคี้ยว ให้พยายามแยกรสชาติออกจากอาหารที่น่าลิ้มลองออกจากการเคลื่อนไหวของลิ้น และออกจากความอยากอาหาร ทั้งหมดนี้เป็นสภาวะที่แตกต่าง ให้กำหนดรู้ว่า "เคี้ยวหนอ" "รสหนอ" "ถูกหนอ" "อยากหนอ" และอื่นๆ

พึงระลึกไว้ว่า ในเวลาหนึ่งให้กำหนดรู้หนึ่งอารมณ์กรรมฐานเท่านั้น ถ้าท่านจำเป็นต้องใช้มือทั้งสองข้างตัดสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ท่านก็กำหนดใจไปที่มือข้างเดียวเท่านั้น ท่านอาจจะรับประทานได้มากเท่าที่ต้องการ ขอเพียงแต่ให้มีสติเท่านั้น

ท่านสามารถประยุกต์ขั้นตอนการฝึกรับประทานอย่างมีสตินี้ไปใช้กับการดื่มน้ำได้ด้วย

ให้ดูที่ต้นจิต พร้อมกับภาวนาว่า "อยากดื่มหนอ"

ยกมือขึ้น

เหยียดมือออก

หยิบแก้วน้ำขึ้น

เคลื่อนแก้วน้ำเข้าหาตัว

จิบน้ำสองสามครั้ง

และวางแก้วคืนไว้บนโต๊ะ

ตอนนี้ดึงแขนกลับไปวางที่เข่า เคลื่อนไหวอย่างเป็นขั้นตอน

หวังว่าทุกท่านจะปฏิบัติแบบฝึกบางส่วนจากแบบฝึกทั้งหมดได้ทุกๆ วัน จนกระทั่งเข้าถึงความสิ้นทุกข์ วิมุตติ และบรมสุข

ที่มา….http://www.vipassanadhura.com/thaihowtomeditate.html